Gratulacje! Udało Ci się dobrnąć do ostatniego rozdziału tego kursu. Mam nadzieję, że dzięki niemu nauka HTML i CSS była dla Ciebie owocna i zabawna. W tym rozdziale nie będę Cię już zamęczać żadnymi nowymi elementami HTML ani własnościami CSS. Zamiast tego podpowiem Ci, czego jeszcze możesz się nauczyć, aby dalej rozwijać się w dziedzinie tworzenia stron internetowych. Po tak długim okresie wytężonej pracy i nauki należy Ci się odrobina zabawy, a potem możesz z powrotem wrócić do rozwijania swoich umiejętności.
Pewnie teraz zastanawiasz się, co robić dalej. Wszystko zależy od twoich zainteresowań. Możesz na przykład wejść do świata programowania grafiki, technologii serwerowych albo programowania po stronie klienta, czyli głównie JavaScriptu i związanych z nim technologii. Poniżej znajdziesz zwięzły opis paru technologii i źródeł informacji, które mogą Cię zainteresować.
Specyfikacje HTML
Specyfikacja języka HTML nie zawsze miała drogę usłaną różami. Kiedyś jedyną organizacją zajmującą się opracowywaniem tego standardu było konsorcjum W3C (ang. World Wide Web Consortium), ale po warsztatach zorganizowanych przez tę organizację w 2004 roku doszło do rozłamu.
W3C ogłosiło, że zamierza koncentrować się bardziej na XHTML, co nie spodobało się niektórym uczestnikom. Dlatego po zakończeniu warsztatów przedstawiciele Apple, Mozilla Foundation i Opera Software postanowili powołać Grupę Roboczą ds. Technologii Hipertekstowych Aplikacji Sieciowych (ang. Web Hypertext Application Technology Working Group – WHATWG), do której obecnie należy więcej firm i różnych organizacji.
Przez kilka lat organizacje były sobie niechętne, ale w końcu uznały, że taka sytuacja tylko szkodzi całej społeczności internetowej i postanowiły zacząć ze sobą współpracować. 18 maja 2019 roku zostało nawet opublikowane specjalne oświadczenie na ten temat.
Nie zagłębiając się w historyczne meandry i zawiłości, warto wiedzieć, że na stronie WHATWG https://html.spec.whatwg.org/multipage/ znajduje się oficjalna specyfikacja języka HTML5 określana jako tzw. żywy standard (ang. living standard). Oznacza to, że zainteresowane społeczności monitorują sposób używania technologii HTML5 przez użytkowników i powoli dostosowują standard do ich zapotrzebowania. Jest to obecnie najbardziej autorytatywne źródło wiedzy na temat języka HTML.
Specyfikacje CSS
Pierwsza i druga specyfikacja CSS były proste – były to pojedyncze obszerne dokumenty opisujące w całości tę technologię, podobnie jak jest w przypadku HTML. Tak było z CSS 1 i CSS 2. Później Kaskadowe arkusze stylów stały się zbyt rozbudowane i praca nad nimi jako pojedynczym dokumentem zrobiła się zbyt uciążliwa.
Wtedy, od CSS3, postanowiono podzielić specyfikację CSS na tzw. moduły. Wyróżniono np. moduł Selektory, moduł Kolory itd. Niektóre moduły mają już nawet numer 4.
Wszystkie specyfikacje CSS są prowadzone przez W3C i można je znaleźć na stronach tej organizacji. Najlepiej zacząć od strony https://www.w3.org/Style/CSS/current-work, która zawiera opis obecnego stanu prac nad tą technologią.
Programowanie po stronie klienta
Jeśli interesuje Cię programowanie sieciowe po stronie klienta, zwane też programowaniem frontendowym, to przede wszystkim musisz zapoznać się z językiem JavaScript, np. z naszego kursu JavaScript. I wszystko jasne autorstwa Marijna Haverbeke.
Jest to bardzo popularny język skryptowy, bez którego trudno się obyć przy tworzeniu profesjonalnych stron internetowych.
Technologie serwerowe
Wśród technologii serwerowych na największą uwagę zasługują z pewnością skryptowe języki programowania PHP i Python oraz język baz danych SQL. Dodatkowo warto poznać same bazy danych, np. MySQL, PostgreSQL czy Microsoft SQL Server.
Programowanie po stronie serwera często jest nazywane programowaniem backendowym. Na technologiach backendowych oparte są wszystkie większe serwisy, a także większość mniejszych.
Inne
Świat technologii sieciowych wydaje się nieskończony i każdy znajdzie w nim coś, co będzie odpowiadało jego zainteresowaniom.
Miłośnicy programowania grafiki mogą zainteresować się technologiami WebGL i SVG, a osoby które publikują dużo materiałów matematycznych mogą zechcieć poznać język znaczników o nazwie MathML.
Jeśli masz zainteresowania marketingowe i pociągają Cię kwestie związane z promocją stron itd., to możesz odnaleźć się w dziedzinie SEO (ang. Search Engine Optimization), z którą luźno wiążą się takie technologie jak mikrodane i mikroformaty (wzbogacanie semantyki elementów stron internetowych) i ARIA (ang. Accessible Rich Internet Applications) – zestaw ról i atrybutów zwiększających dostępność stron dla użytkowników z niepełnosprawnościami.
Nie sposób wymienić wszystkich technik i technologii, których można się nauczyć w dziedzinie tworzenia stron internetowych, więc powyższe podpowiedzi traktuj raczej tylko jako ogólne wskazówki kierunków, w których można pójść.
To był ostatni rozdział tego kursu HTML i CSS. Gratuluję jego ukończenia i zachęcam do udania się na zasłużony odpoczynek, aby potem ze zdwojoną siłą wrócić do dalszej pracy 🙂
P.S. Kurs zaczął się od znanego cytatu z książki, więc aby zamknąć klamrę, zakończymy go też znanym cytatem:
Koniec i bomba, a kto czytał, ten trąba!
~ Ferdydurke – Witold Gombrowicz